برنامهی کارشناسی ارشد ادبیات کودک در دانشگاه شیراز
از آنجا که یکی از ارکان دانشگاهی شدن ادبیات کودک وجود دورههای مستقل دانشگاهی در رشتهی ادبیات کودک است، مرکز مطالعات ادبیات کودک تاسیس رشتهی دانشگاهی ادبیات کودک را از جمله اهداف اصلی خود قرار داده و همچنان که در اساسنامه مرکز پیشبینی شده است در نخستین نشستهای خود بحث در این باره را آغاز کرد. به دلیل ماهیت میان رشتهای ادبیات کودک، و لزوم تسلط متقاضیان ورود به دوره بر اطلاعات کارشناسانه در زمینههای ادبیات، علوم تربیتی، روانشناسی، جامعهشناسی و ... قرار شد دوره در سطح کارشناسی ارشد طراحی شود. بدین شکل دانشآموختگان دورههای کارشناسی در رشتههای یاد شده ( و رشتههای مربوط دیگر) میتوانند مطالعات تخصصی خود را در رشتهی ادبیات کودک دنبال کنند. مرکز طی جلسات متعدد ( حدود 6 ماه ) و پس از بررسی فعالیتهایی که پیش از این در کشور در همین جهت انجام شده بود، و نیز بررسی برنامه کلیهی دانشگاههایی که در جهان در سطح ارشد دورهی ادبیات کودک را اجرا میکنند، فهرست دروس، شرح هر درس و دیگر موارد لازم را طراحی و تدوین کرد و جهت بررسی به بخش ادبیات فارسی دانشگاه شیراز ارسال داشت. هر چند در این برنامه، کارشناسی ارشد ادبیات کودک به صورت میانرشتهای تعریف شده است، اما مجری اصلی دوره بخش ادبیات فارسی خواهد بود. طی 3 جلسه بحث و گفتگو در بخش ادبیات فارسی و انجام اصلاحات لازم، برنامه جهت بررسی در شورای آموزشی، به دانشکده ی ادبیات ارسال گردید و پس از بررسی در کمیسیون آموزشی دانشکده و کمیسیون طرح و برنامهی دانشگاه شیراز، سرانجام در تاریخ 15/5/86 در هیئت رئیسهی دانشگاه شیراز، تصویب شد و در تاریخ 29/5/86 از سوی معاونت تحصیلات تکمیلی دانشگاه برای شورای گسترش وزارت علوم به تهران ارسال گردید. این برنامه پس از طی مراحل مقرر سرانجام در 28/5/88 در وزارت علوم به تصویب نهایی رسید. (متن کامل برنامهی تصویب شده: قسمت اول، قسمت دوم، قسمت سوم)
گشایش نخستین دوره
نخستین دورهی کارشناسی ارشد ادبیات کودک در مهرماه 1389 در بخش ادبیات فارسی دانشگاه شیراز گشایش یافت. 6 دانشجو در این دوره فعالیتهای تحصیلی خود را آغاز کردند.
حمایت مرکز مطالعات ادبیات کودک از پایاننامههای ارشد و دکتری در زمینهی ادبیات کودک و نوجوان
مرکز از پایاننامههای کارشناسی ارشد و دکتری حمایت میکند. این حمایت طبق مصوبه ی 27/11/86 هیئت مؤسس مرکز، به دو صورت انجام میگیرد:
الف- خدمات مشاورهای به دانشجویان جهت پایاننامه: در این صورت دانشجو، پس از پایان کار، در قسمت سپاسگزاری رساله از " مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز " سپاسگزاری و دو نسخه از پایاننامهی خود را به آرشیو مرکز هدیه میکند.
ب- مرکز، هر دو سال یکبار، بهترین رسالههای کارشناسی ارشد و دکتری در زمینهی ادبیات کودک را انتخاب و مورد تقدیر قرار میدهد. چگونگی انجام این امر به زودی به اطلاع خواهد رسید.
نخستین دانشآموختگان کارشناسی ارشد ادبیات کودک در ایران
- دومین دانشآموختهی کارشناسی ارشد ادبیات کودک ایران از پایاننامهی خود دفاع کرد. عطیه فیروزمند، دومین دانشآموختهی کارشناسی ارشد ادبیات کودک ایران در روز چهارشنبه دوازدهم مهرماه 1391 از پایاننامهی خود با عنوان "بررسی تطبیقی رابطهی بینامتنیت، تمرکززدایی و توانمندسازی در آثار داستانی- تصویری احمدرضا احمدی، محمدرضا شمس، آنتونی براون و موریس سنداک" دفاع کرد. دکتر مرتضی خسرونژاد استاد راهنما و دکتر فریده پورگیو و دکتر سعید حسامپور استادان مشاور این پایاننامه بودند. (چکیدهی پایاننامه)
- نخستین دانشآموختهی کارشناسی ارشد ادبیات کودک ایران از پایاننامهی خود دفاع کرد.مرجان کامیاب نخستین دانشآموختهی کارشناسی ارشد ادبیات کودک ایران در روز شنبه هشتم مهرماه 1391 در بخش ادبیات فارسی دانشگاه شیراز از پایاننامهی خود دفاع کرد. عنوان این پایاننامه "بررسی الگوهای فرزندپروری و نقش مادر و پدر در ادبیات کودک: تحلیل محتوای کتابهای داستانیتصویری کودکان" بود. دکتر فریبا خوشبخت و دکتر سعید حسامپور استادان راهنما و دکتر محبوبه البرزی و دکتر مرتضی خسرونژاد استادان مشاور این پایاننامه بودند. دکتر فریده پورگیو نیز به عنوان نمایندهی تحصیلات تکمیلی در این جلسه شرکت داشتند. دکتر مرتضی خسرونژاد مدیر مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز در شروع این جلسه اظهار داشت که امروز در این اتاق کوچک قلبهای بزرگی میتپد، قلبهایی که از شوق تحقق بخشیدن به آرزوهایی بزرگ تاب و قرارندارند. آنچه امروز و در این لحظه در اینجا اتفاق میافتد برگی تازه بر تاریخ ادبیات کودک ایران میافزاید، همچنان که تاسیس مرکز مطالعات ادبیات کودک آغاز فصلی تازه در تاریخ ادبیات کودک ایران بود. (چکیدهی پایاننامه) (عکسهای جلسهی دفاع)
- ساناز هامونپو، نخستین کارشناس ارشد ادبیات کودک ایران است. وی فارغ التحصیل دانشگاه مک کواری سیدنی در استرالیا است و پایاننامهی خود را با عنوان "رد پای اساطیر ایرانی در ادبیات کودک معاصر ایران" زیر نظر پروفسور جان استیونز به انجام رسانده است. دکتر مرتضی خسرونژاد مدیر مرکز مطالعات ادبیات کودک در مراسمی که در 26 آذرماه 1388 از سوی انجمن علمی بخش آموزش ابتدایی و پیش از دبستان دانشکدهی علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز برای بررسی مسائل مربوط به این رشته برپا شده بود، پس از معرفی ساناز هامونپو به عنوان نخستین دارندهی درجهی کارشناسی ارشد ادبیات کودک ایران اظهار داشت: "هامونپو از ذوق، استعداد و انگیزهای بسیار بالا برای ادامهی تحصیل در رشتهی ادبیات کودک برخوردار است و از این رو مرکز مطالعات بر آن شد حداکثر امکان را برای تحقق خواست این دانشجو فراهم آورد و اکنون بسیار خوشوقتیم که وی با موفقیت تمام به کشور باز گشته و موضوعی نو و شایسته را مورد تحقیق قرار داده است." در پایان هدیهای که از سوی انجمن علمی بخش آموزش ابتدایی و پیش دبستانی تهیه شده بود به ساناز هامونپو اهدا شد. دکتر فرخنده مفیدی و مصطفی رحماندوست سخنرانان این نشست علمی بودند. هامونپو دارای درجهی کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه شیراز است. (خلاصهی پایاننامهی را بخوانید)
-
انتخاب موضوع برای پایاننامه و رساله دلمشغولی بسیاری از دانشجویان تحصیلات تکمیلی در رشته ادبیات کودک است. هر چند دانشجویان بهتر است با توجه به ضرورتهای بومی موضوع خویش را برگزینند اما مرور عنوانهای تحقیقهایی که در دانشگاههای معتبر جهان انجام شده است میتواند برانگیزانندهی فکر و خلاقیت پژوهشگران باشد. فهرستی از این عنوانها را میتوانید در این نشانیها بخوانید:
http://cms.uflib.ufl.edu/baldwin/dissertations
https://www.circl.co.uk/ma-information/dissertations/
http://macl.arts.ubc.ca/program/thesis/