طرحهای مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز برای کمک به تولید و ژرفسازی نظریهی ادبیات کودک در سطح ملی، در برگیرندهی دو نوع فعالیت ترجمه و تألیف است. از این رو کوشش بر آن است تا در هر دو زمینه، طرحهای گسترده و بنیادینی ارائه و اجرا گردد. در همین حال مرکز پذیرندهی پیشنهادهای پژوهشی نهادها و مراکز آموزشی و غیر آموزشی ملی و جهانی در زمینهی ادبیات کودک نیز هست. طرحهایی که هم اکنون در مرکز به تصویب رسیده و اجرای آنها آغاز گشته است، عبارتند از:
-
شعرشناسی توصیفی تحلیلی شعر کودک و نوجوان
مدیر طرح: دکتر کاووس حسنلی
همکاران طرح: دکتر مریم کهنسال، مهسا مومننسب
هدف: بررسی شعرهای منتشرشده برای کودکان و نوجوانان، انتخاب برگزیدهترین و مناسبترین شعرها، استخراج موضوعها و کلیدواژههای آنها.
مرحله ی اجرا: دادهیابی (جمعآوری اطلاعات)
-
تصویرگران کتابهای کودکان (نام موقت)
مدیر طرح: سمانه قاسمی (عضو گروه واژهها و تصویرها، مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز)
ویرایش: گروه واژهها و تصویرها
هدف: با توجه به اهمیت تأثیر جنبههای زیباییشناسی و تربیتی تصویر بر کودک و همچنین ضرورت آشنایی متخصصان کتابهای تصویری با هنرمندان برجستهی این رشته طرح حاضر بر آن است تا با معرفی برخی از مهمترین تصویرگران قرن نوزده و بیست، روند حرکت هنر تصویرسازی را با نگاهی به برترین آثار، راه و روش هر یک از هنرمندان، همچنین تأثیری که بر رشد و تحول کتابهای تصویردار و تصویری کودکان داشتهاند روشن سازد.
مرحلهی اجرا: دادهیابی (جمعآوری اطلاعات)
-
مقالهشناسی توصیفی ادبیات کودک و نوجوان
مدیر طرح: دکتر محبوبه البرزی
همکار طرح: کلثوم صالحی، ستاره ترابی
هدف: با توجه به افزایش تعداد پژوهشگران و علاقمندان به حوزهی ادبیات کودک و نوجوان و روبه فزونی نهادن پایاننامهی دانشجویی که به این قلمرو از معرفت میپردازند، تهیهی فهرست، چکیده و کلیدواژههای مقالههای ارائهشده درمجلههای ادبیات کودک و نوجوان امری ضروری بهنظرمیرسد. هدف طرح تدوین کتابی است که اطلاعات یادشده را در اختیار مخاطبان قراردهد.
مرحلهی اجرا: ویرایش نهایی
-
تدوین درسنامهی روش تحقیق در ادبیات کودک
مدیر طرح: دکتر مرتضی خسرونژاد
همکار طرح: دکتر لیلا (رویا) مکتبی
هدف: پژوهش از سه منظر نقشی بنیادین در شکلگیری ادبیات کودک دارد:1) زیربنای ارتقاءبخشیدن به ادبیات کودک و نوجوان (در مقام اثرهای خلاق) نقد روشمند است. نقد روشمند بی اتکا بر نظریهای موثر امکانپذیر نیست و نظریهی موثر نیز خود برخاسته از پژوهش علمی است. 2) سنجش ظرافتهای رخداد ارتباط میان مخاطب و اثر، بررسی واکنش مخاطب به اثر و نیز بررسی شیوههای برقراری تعامل پویا میان مخاطب و اثر نیز نیازمند پژوهشهای مخاطبمحور است، که خود میتواند به تولید نظریه و در نتیجه بهبود نقد یاریرساند. 3) رساندن ادبیات کودک (در مقام معرفت) به استقلال و بهکرسینشاندن آن همچون معرفتی مستقل نیز در گرو بررسی و تدوین روشهای تحقیق ویژهی آن است. با توجه به سه مورد یادشده درس روش تحقیق در ادبیات کودک در برنامهی درسی کارشناسی ارشد ادبیات کودک از سوی مرکز مطالعات تعریف و سپس در دورهی یادشده ارائهشد. اینک ضروری است درسنامهی این درس نیز تدوین و به دانشجویان و پژوهشگران این رشته تقدیمگردد.
مرحلهی اجرا: دادهیابی (جمعآوری اطلاعات)
-
کتابشناسی توصیفیتحلیلی کتابهای تصویریداستانی
مدیر طرح: دکتر مرتضی خسرونژاد
همکاران طرح: فاطمه فرنیا، گلبو مهاجر، حسین فارسی، عطیه فیروزمند، سمانه قاسمی، سودابه شکراللهزاده
هدف: با توجه به اهمیت روزافزون کتابهای هم در عرصهی تولید کتاب کودک و هم در قلمرو نقد و نظریهی ادبیات کودک طرح حاضر در پی تدوین مجموعهای منتخب از آثار تصویریداستانی، هم آثار تالیفی و هم ترجمهشده است که در اختیار دانشجویان و دیگر پژوهشگران قرارگیرد تا راه دستیابی ایشان به آثار برتر راحتتر پیمودهشود.
مرحلهی اجرا: ویرایش نهایی
-
کتابشناسی توصیفیتحلیلی نقد و نظر در ادبیات کودک
مدیر طرح: دکتر سعید حسامپور
همکار طرح: مریم سجادی، نسترن گرگی، فرناز ملکی
هدف: معرفی توصیفی و تحلیلی کتابها و پایاننامههایی که در زمینهی نقد و نظریهی ادبیات کودک در ایران تالیف و منتشرشدهاست. این معرفی شامل چکیده و کلیدواژهها و نیز تحلیلی مختصر از آثار یادشده خواهدبود.
-
نظریهی ادبیات کودک و مفهوم کودکی
دبیران مجموعه: دکتر مرتضی خسرونژاد، دکتر فریده پورگیو
گروه ویرایش: طاهره آدینهپور، دکتر داوود خزایی، محبوبه فرهنگی، محمد غفاری
هدف: هدف این طرح، ترجمهی آثار معتبر موجود در زمینهی رویکردهای نظری نقد ادبیات کودک و بحثهای فلسفی در این قلمرو میباشد. انجام طرح حاضر به دو دلیل ضروری است: آشنا کردن منتقدان، صاحبنظران، و پژوهشگران ادبیات کودک با رویکردهای نظری موجود و فراهم آوردن منابع درسی برای دورهی کارشناسی ارشد ادبیات کودک. آثار انتخاب شده برای ترجمه در این مجموعه عبارتند از:
Maria Nikolajeva, Aesthetic Approaches to Children's Literature. USA: Scarecrow Press, 2005
Gareth B. Matthews, The Philosophy of Childhood, USA: Harvard University Press, 1996
Emer O' Sullivan, Comparative Children's Literature, UK: Routledge, 2005
M. O. Grenby and Kimberley Reynolds, Children's Literature Studies: A Research Handbook, Palgrave Macmillan, 2011
Phillp Slee and Rosalyn Shute. Child Development: Thinking about Theories. Arnold, 2003
Torben Weinreich, Children's Literature: Art or Pedagogy? Roskilde University Press, 2000
Perry Nodelman, The Pleasures of Children's Literature. New York: Longman, 1996
Maria Nikolajeva & Carole Scott, How Picturebooks Work, New York: Routledge, 2006
Peter Hunt, Criticism, Theory & Children's Literature, Cambridge: Basil Blackwell, 1991
Peter R. Costello, Philosophy in Children's Literature, Lexington Books 2013
ترجمه و ویراستاری کتابهایی که آبی شدهاند به پایان رسیده و تحویل ناشر شدهاند.
-
فرهنگ اصطلاحات ادبیات کودک
مدیر طرح: دکتر داوود خزائی، دکتر مرتضی خسرونژاد
پژوهشگران: طاهره آدینهپور، داوود خزایی
هدف: هدف این طرح، فراهم آوردن فهرستی از مهمترین کلیدواژههای مورد استفادهی پژوهشگران ادبیات کودک و دانشجویان، و ارائهی تعریفهای مختصر و دقیق از این کلیدواژهها میباشد. از آنجا که هر روز دانشجویان بیشتری در دورههای کارشناسی ارشد و دکتری به تحقیق و پژوهش در زمینهی ادبیات کودک روی آورده و پژوهشگران تازهای به این قلمرو گام مینهند، و از آنجا که نقطهی شروع هر پژوهش روشمندی تعریف مفاهیم به کار گرفته، در تحقیق است، انجام این طرح از سوی مرکز مطالعات ادبیات کودک ضروری تشخیص داده شده است.
مرحلهی اجرا: تدوین نهایی
-
افسانههای فارسیان
مدیر طرح: دکتر مرتضی خسرونژاد
همکار: داوود خزایی
هدف: سرزمین فارس، خطهای رنگارنگ از فرهنگ و تمدن ایران است و در این خطه، هنوز افسانههای ثبتنشدهی بسیاری وجود دارد. هدف این طرح، ثبت کلیهی این افسانهها، تحلیل و تأویل آنها و انتشارشان میباشد.
مرحلهی اجرا: دادهیابی (جمعآوری اطلاعات)
-
کتابخانههای مدارس فارس؛ وضعیت موجود، وضعیت مطلوب
مدیر طرح: خانم لیلا سودبخش (به سفارش سازمان آموزش و پرورش فارس)
مرحلهی اجرا: طرح پایان یافته و به سفارشدهنده تحویل شده است.
-
قصههای مردم کوهمره سرخی
مدیر طرح: دکتر سعید حسامپور
مرحلهی اجرا: طرح پایان یافته و به صورت کتاب منتشر شده است.
-
نوسانهای مولوی در میانهی تمرکزگرایی و تمرکززدایی (بازنویسی داستانهای مثنوی برای کودکان)
مدیر طرح: دکتر مرتضی خسرونژاد (به سفارش مؤسسهی مطالعات بینافرهنگی سویس)
مرحلهی اجرا: تدوین